نکوهش واعظ غیر متّعظ (ترجمه)
قرآن:
«اى کسانى که ایمان آوردهاید! چرا مىگویید آن چه را که خود عمل نمىکنید؟ خداوند سخت به خشم مىآید از این که چیزى بگویید که خود عمل نمىکنید».
«آیا شما که کتاب را مىخوانید، مردم را به نیکى فرمان مىدهید و خود را از یاد مىبرید؟ چرا اندیشه نمىکنید؟».
حدیث:
12885. پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: روز قیامت مردى را مىآورند و در دوزخ مىافکنند و رودههایش از شکمش بیرون مىریزد و در جهنم مانند خر آسیاب مىچرخد. دوزخیان دور او را مىگیرند و مىگویند: فلانى! چه شده است؟ مگر امر به معروف و نهى از منکر نمىکردى؟ پاسخ مىدهد: چرا، امر به معروف مىکردم، اما خود عمل نمىکردم و نهى از منکر مىکردم لیکن خودم مرتکب آن مىشدم.
12886. پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: اى پسر مسعود! از آنان مباش که بر مردم سخت مىگیرند و بر خود آسان. خداوند متعال مىفرماید: «چرا مىگویید چیزى را که خود عمل نمىکنید؟».
12887. امام على علیه السلام: من شأن خود را بالاتر از آن مىدانم که آنچه را خودم ترک نمىکنم مردم را از آنها باز دارم، یا به کارى فرمانشان دهم که خود جلوتر به آن عمل نکنم.
12888. امام على علیه السلام: چونان کسى مباش که بى عمل به آخرت امید مىبندد ... از خلافکارى و گناه باز مىدارد، اما خود باز نمىایستد و به کارهاى خوب فرمان مىدهد، ولى خود انجام نمىدهد.
12889. امام على علیه السلام: آشکارترین منافق کسى است که به فرمانبرى از خدا فرمان مىدهد و خود بدان عمل نمىکند و از گناه باز مىدارد و خود از آن باز نمىایستد.
12890. امام على علیه السلام: در گمراهى انسان همین بس که مردم را به چیزى فرمان دهد، که خود انجام نمىدهد و آنها را از چیزى باز دارد که خود باز نمىایستد.
12891. امام على علیه السلام: در نادانى انسان همین بس که بر مردم کارهایى را خُرده بگیرد که مانند آنها را خود انجام مىدهد.
12892. امام على علیه السلام: نفرین خدا بر کسانى که به خوبى فرمان مىدهند و خود آن را فرو مىگذارند و بر کسانى که از زشتى باز مىدارند و خود مرتکب آن مىشوند.
12893. امام على علیه السلام: بسا کسانى که به کارهاى خوب فرمان مىدهند و خود بدانها عمل نمىکنند؛ بسا کسانى که از بدى باز مىدارند و خود باز نمىایستند؛ بسا کسانى که پند مىدهند و خود پند نمىپذیرند؛ بسا دانایانى که از دانش خود بهره برنمىگیرند.
یاعلی